Çevresel sürdürülebilirlik gelecek nesillere daha temiz ve sağlıklı bir çevre hazırlama ve doğal kaynakları uzun vadede koruma altına alma sorumluluğudur. Bu bağlamda, çevremizi korumak için bireysel, kurumsal, ulusal ya da uluslararası ölçekte yürüttüğümüz sistematik çalışmaların, benimsediğimiz anlayışların ve koyduğumuz hedeflerin tamamını çevresel sürdürülebilirlik başlığı altında değerlendirebiliriz. Bugün maruz kaldığımız küresel çevre problemlerinin tamamı geçmişte tüm dünya olarak attığımız yanlış ve sorumsuz adımların sonucudur. Bu sorunlarla bugün mücadele edilmez ve gelecek nesillere aynı şekilde aktarılırsa çok yakın gelecekte dünya yaşanmaz bir yere dönüşebilir. Zira, küresel ısınma, iklim değişikliği, biyoçeşitliliğin azalması, ormanların yok edilmesi, su ve kara yaşamının ve besin zincirlerinin bozulması gibi çevreyi ve doğal yaşamı tehlikeye atan birçok problem ne yazık ki her geçen gün yönetilebilir olmaktan uzaklaşmaktadır.
Çevresel sürdürülebilirlik özellikle kurumsal sürdürülebilirlik farkındalığı yüksek olan işletmeler için kritik öneme sahip. Her bir şirketin, faaliyetlerini çevre ile uyumlu hale getirmek için yapabileceği çalışmalar birbirinden farklı olsa da dünya çapında kabul görmüş birçok standart, imzalanmış anlaşma, sözleşme, kural ya da prosedür mevcut. Örneğin kurumsal karbon ayak izi ve su ayak izinin hesaplanması ve raporlanması için uluslararası standartlar bulunuyor. Sera gazı emisyonlarını; ürün, hizmet ve süreçlerinin yaşam döngüsü boyunca ne kadar su tükettiğini bu standartlara uygun şekilde hesaplayan kurumlar, daha sonra bunları sürdürülebilir şekilde azaltmak için uygun önlemler alabilir. Tedarikçilerinin çevresel performansını denetlemek ve yönetmek, yeşil ürün, hizmet ve süreçler inşa etmek, sorumlu yatırımcılarla çalışmak, çalışanlarının çevresel farkındalıklarını artırmak da yine kurumsal sürdürülebilirlik içerisinde çevrenin korunması için çok değerli adımlardır. Etkin bir çevre ve atık yönetim sisteminin kurulması, enerji yönetim sistemi standartlarının uygulanması ve çevresel sürdürülebilirliğe katkı sunacak diğer uygulamaların hayata geçirilmesi de kurumsal çevre sorumluluğunun bir parçasıdır.
Karbon emisyonlarına bağlı olarak küresel ısınmanın özellikle 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren çok yüksek bir artış göstermesi ülkeleri de çevresel sorunları çözmek için bir araya getirmiştir. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC), BM Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin iş hayatını çevresel sorumluluğa davet eden maddeleri, birçok küresel çevre sorunuyla mücadele çok önemli bir kilometre taşı olan Birleşmiş Milletler Rio Çevre ve Kalkınma Bildirgesi de çevresel sürdürülebilir için çok önemli bir kılavuz niteliğindedir. 1997’de imzalanan Kyoto Protokolü ve onun devamı niteliğinde olan 2015’tek Paris İklim Anlaşması da yine gezegenimizin çevresel sürdürülebilirliği için çok önemli birer adım oldu. Anlaşmaya taraf olan ülkeler, karbon emisyonlarını azaltma konusunda birtakım taahhütlerde bulunuyor. Bu da yeşil teknolojilere yatırım yapılmasını, sera gazı emisyonlarının azaltılması için sektörel iş birliklerini, devlet teşviklerini ve daha birçok somut adımın atılmasını gerektiriyor.
Çevre, dünyada yaşayan her bireyin, kurumun ya da ülkenin ortak paydaşıdır. Yapılan her eylemin, üretilen her ürün ve hizmetin, işletilen her sürecin, hayata geçirilen her uygulamanın çevre üzerinde olumlu ya da olumsuz etkisi bulunuyor. Bu bağlamda, ulaşım, enerji, otomotiv, kimya, gıda, tarım, moda, giyim vb gibi sektörlerin tamamında çevresel sürdürülebilirlik için atılacak birçok adım olduğunu söyleyebiliriz. Örneğin, toplu taşıma kullanılması veya içten yanmalı motorlu araçlar yerine elektrikli araçlara geçiş yapılması karbon emisyonlarını azaltacaktır. Termik santraller yerine yenilenebilir enerji santrallerine yatırım yapılması, kimyasal atıkların azaltılması hatta sıfır atık politikasının benimsenmesi, gıda zincirinin sürdürülebilir ve sorumlu tarım uygulamalarıyla oluşturulması da yine çevre üzerindeki olumsuz etkileri azaltan çalışmalar olacaktır.
Kaynak tedarikinde yerel unsurlara ağırlık verilmesi ve tedarik zincirlerinin kısaltılması da yine doğrudan veya dolaylı olarak ortaya çıkan karbon ve su ayak izinin azaltılmasını sağlayacaktır. Plastik gibi çevre üzerinde uzun yaşam döngüsü boyunca olumsuz etkiler oluşturan maddelerinin kullanımının sınırlandırılması da yine çevremizi koruyacak girişimlerden biridir. Moda ve giyim sektöründe faaliyet gösteren ve üretimlerini ağırlıklı olarak dışarıda yaptıran büyük markaların da çevresel anlamda sorumlu olması gerekiyor. Her şeyden önce ürünlerini çevre dostu malzemelerden üretmesi ve tedarikçilerinin çalışma koşullarının yanı sıra çevre yönetim sistemlerini denetlemesi bu bağlamda önemlidir.
Birleşmiş Milletlerin 2030’a kadar gerçekleştirmek üzere belirlediği sürdürülebilir kalkınma amaçları arasında da doğrudan veya dolaylı olarak çevresel konuları ilgilendiren birçok ana ve alt hedef mevcut. Temiz su ve sanitasyon, temiz enerji, sürdürülebilir şehirler, sorumlu üretim ve tüketim, su ve karadaki yaşamın iyileştirilmesi, iklim eylemi hedefleri çevresel sürdürülebilirlik için kritik öneme sahip. Bugün gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin birçoğu kısa ve uzun vadeli çevre politikalarını bu hedeflerle ilişkilendirerek belirlemektedir.
Çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması için bireylerin de bazı sorumlulukları mevcut. Tüketim alışkanlıklarımızı daha az kaynak tüketecek şekilde değiştirmemiz çevre üzerindeki olumsuz etkilerimizi azaltabilir. Her bir ürünün çevresel anlamda sorumlu şekilde üretilmesini sağlayamayız elbette ama doğruluğu kanıtlanmış, güvenilir ve saygın eko etiketleri bulunan ürünlerden kullanmaya özen gösterirsek bu konuda sorumlu bir davranış sergilemiş oluruz. Tüketiciler eko etiketli ürünleri daha fazla tercih etmeye başladıkça üreticiler de üretim anlayışlarını ve metotlarını zamanla bu doğrultuda değiştirecektir.
SÜRDÜRÜLEBİLİR ANLIK DÜNYA İSTATİSTİKLERİ
paylaş
twittle
paylaş
paylaş