LCA, ürünleri, malzemeleri, süreçleri, hizmetleri ve endüstriyel sistemleri çevresel etkilerine göre değerlendirmek için geliştirilen bir yaklaşımdır. Beşikten mezara (cradle to grave) konseptine göre değerlendirme yapılan bu süreç, bir ürün üretmek için hammaddelerin topraktan çıkarılmasıyla başlamatkta ve tüm malzemelerin bir şekilde toprağa geri döndüğü noktada sona ermektedir. Yaşam döngüsü değerlendirmesi, ürünün kullanım ömrünün tüm aşamalarını tek tek incelemekte ve her aşamada çeşitli çevresel etkileri tahmin etmektedir. Sonuç olarak, seçilen ölçütlere göre ürün tasarımcılarına en az çevresel etkisi olan yolların veya süreçlerin seçilmesine olanak tanımaktadır.
Yaşam döngüsü değerlendirmesi çalışmaları, karar vericilerin çevre ayak izi açısından "en az kötü" olacak ürünü, süreci veya teknolojiyi seçmelerine yardımcı olmaktadır. Ancak sonuçların nihai değerlendirmesi ve yorumlanması her zaman belirli paydaşlar için en önemli olan temel parametrelere ve kriterlere bağlıdır. Bu anlamda, belirli bir proje veya uygulamayla ilgili soruları yanıtlamak için yaşam döngüsü değerlendirmesi hedefleri analizin başlarında belirlenmelidir. Klasik LCA, öncelikle çevresel etkileri ele almaktadır; ancak optimum çözümleri bulmak için maliyet ve performans verileri gibi diğer bilgilerle de kullanılabilmektedir.
LCA (Yaşam Döngüsü Analizi) ISO tarafından belirlenmiş olan ve bir ürünün, servisin ya da hazırlanmış olan bir prosesin tüm yaşam döngüsünün çevresel etkenlerinin hesaplandığı değerlendirme sistemidir. ISO 14040/44 uluslar arası standartlarına göre belirlenmiş olan bu değerlendirme kapsamında bir ürünün üretim anından başlayarak işleme, kullanma ve yaşam döngüsü gibi bir üretim ve kullanım süresinden itibaren çevresel etkilerin hesaplanması yolunda kullanılan standartlardır. Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi bütünsel bir analiz yöntemi olarak karşımıza çıkar ve sürdürülebilirlik faaliyetlerinin ölçülmesi ve geliştirilmesinde önemli bir fayda sağlar. Çevresel etkilerin dikkate alındığı LCA yaşam döngüsü süreçleri de çevre sağlığı gerekliliklerini belirler.
Yaşam döngüsü değerlendirmesi metodolojisinin temel hedeflerini şöyle sıralayabiliriz:
Herhangi bir ürün veya teknoloji, satın almadan üretime, işletmeye ve son olarak bertaraf süreçlerine kadar tüm aşamalarda bir miktar hammadde ve enerji girişi gerektirmektedir. Yaşam döngüsü aşamalarının tümünde malzeme kullanımının ve enerji dönüşümünün verimliliği her zaman %100´ün altında olduğu için atmosferik emisyonlar, su kaynaklı ve katı atıklar üretilebilmektedir. Bazı durumlarda istenmeyen kayıplar ve yan ürünler de çıkabilmektedir. LCA, tüm yararlı ve zararlı sonuçların izlenmesine ve söz konusu tasarım için en uygun seçimlerin yapılmasına yardımcı olmaktadır.
Standart bir LCA çalışması, genellikle aşağıdaki adımlardan oluşmaktadır:
-Hedef tanımı ve kapsamı
-Envanter analizi
-Etki değerlendirmesi
-Veri yorumlama
LCA Sınırlamaları
Yaşam döngüsü değerlendirmesi çok yaygın, pratik ve güvenilir bir yaklaşım olsa da bu metotla ilgili birtakım sınırlamalar mevcuttur. Bunlardan bazıları şunlardır:
Göreceli olarak küçük sistemler için bile LCA, teknik ve ekonomik alanlarda disiplinler arası bilgi gerektiren kapsamlı bir çalışmadır. Bu nedenle, LCA projeleri tipik olarak uzman ekipler tarafından yürütülmektedir. Bazı durumlarda tek bir kişi tarafından yeterli doğrulukla da gerçekleştirilebilir.
LCA yaklaşımı, zaman içerisinde çevresel etkiyi değerlendirmek için kullanılan ürün odaklı modelden, daha geniş bir çevresel, ekonomik ve sosyal ölçeği detaylandıran daha büyük bir çerçeveye doğru gelişme göstermiştir. Mevcut aşamada LCA, sürdürülebilirlik sorularını, bunları ele almak için gereken bilgi ve araştırma ile ilişkilendiren Yaşam Döngüsü Sürdürülebilirlik Analizine (LCSA) dönüştürülmektedir. Yani klasik yaşam döngüsü değerlendirmesi, günümüzde ancak sürdürülebilirlik bağlamında; sürdürülebilirlik hedefleri göz önüne alınarak yapıldığında gerçek amacına ulaşabilmektedir.
Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi Örneği - Akzo Nobel
Malzemelerin, malların ve ürünlerin paketlenmesi, talep-tedarik zincirinde son derece önemlidir. Bu çalışmaların çevreye hem faydalı hem de zararlı etkileri vardır. Ambalaj, malları nakliye ve depolama sırasında kontaminasyondan korumaktadır. Ancak ambalaj üretimi sırasında doğal kaynaklar tükenmekte ve enerjiye ihtiyaç duyulmaktadır. Ambalaj üretim süreçlerinden kaynaklanan emisyonlar da çevreyi kirletmektedir.
Akzo Nobel, çevresel kaygılarının ve taahhütlerinin bir parçası olarak, yeniden kullanım ve geri dönüşüme vurgu yaparak bu malzemelerin tüm yaşam döngüsü boyunca potansiyel çevresel etkilerini değerlendirmek için sahada kullanılan çelik ve plastik ambalajların bir LCA´sını gerçekleştirmeye karar vermiştir. Bu çalışmanın amacı, farklı ambalaj türlerini karşılaştırmak ve aşağıdaki soruları cevaplamaktır:
Akzo Nobel, yaşam döngüsü değrlendirmesi için dört farklı ambalaj seçmiştir: Her biri 200 litrelik 3 varil (plastik, çelik ve kompozit) ve 1000 litrelik plastik kap. LCA ile bu ambalajların üretimi, doldurulması, yenilenmesi, geri dönüştürülmesi ve imha edilmesiyle ilgili enerji kullanımı ve emisyonlar değerlendirilmiştir.
Sürdürülebilir Çevre İçin Yaşam Döngüsü
Kuruluşlar için kaliteli ve güvenli bir iş stratejisi geliştirilmesi için LCA oldukça büyük bir önem taşır. Kalite standartlarında özellikle uluslar arası bir güvenilirliği olan kuruluşlar rekabet avantajı konusunda pazarda önemli adımlar atar. LCA ürünlerin başlangıç anında yaşam döngüsünün sonuna kadar olan süreçte analizler yaptığı için ürünlerin kalitesinin iyileşmesi için de potansiyel barındırır. Ürünün bütün bir yaşam döngüsünü takip ettiği için de risk yönetimi alanında gerekli olan çalışmaları sağlar ve risk yönetimi alanının gelişmesine yardımcı olur. Yaşam döngüsü süreçleri sayesinde takip edilen ürünlerin kalitesi ve güvenliği sayesinde müşteri memnuniyeti ile birlikte kuruluşun imajı da olumlu yönde etkiler görecektir. LCA çalışmaları son yıllarda kuruluşlar için büyük önem kazanmıştır. Çalışmalar birçok alanda yapılmakta ve yaygınlığını da arttırmaktadır. Üretilen ürünlerin ve üretim sistemleri tarafından meydana gelebilecek çevresel sürdürülebilirlik anlarına dair önemli çalışmalar yapar. Yaşam döngüsü süreçleri böylece daha iyi kontrol edilir ve geliştirilebilir. Kaynak tüketiminin oranının azaltılması ve çevresel karbon salınımlarının da etkilerinin azaltılması için LCA düzenlemeler yapar ve yaşam döngüsü süreçleri için analizlerin çevresel sorumluluk içinde yapılmasını sağlar.
Aşan Danışmanlık sayesinde uzman ve tecrübeli bir kadronun çalışmalarıyla kuruluşunuz için Grekli olan LCA alanındaki hizmetleri alabilirsiniz.
LCA sayesinde kuruluşunuzun pazar payında da bir artış yaşamanız mümkün. Yaşam döngüsü süreçleri kontrolü sayesinde ürün kalitesinin artması Pazar payının artmasında ve yeni iş fırsatlarının doğmasında da etkili olacaktır. Pazar gereklilikleri alanında bu önemli artışlar tedarik zincirinin yönetimi için de önemli avantajlar ağlar. LCA uluslar arası alanda da etkinliği olan bir standart olduğu için kuruluşların uluslar arası çalışmalarının oluşmasında fayda sağlayacaktır. ISO tarafından belirlenen bu standartlar kuruluşun ürünlerinin yaşam süreleri üzerinde de kalite yönetiminde kuruluş için gelişmeler sağlar. Aynı zamanda bu standartlar sayesinde belirlenen mevzuata uygunluk ve uyumluluk sağlamasıyla yaşanabilecek olan cezai işlem ve yaptırım risklerini azaltacaktır. Yaşam döngüsü değerlendirmesi analizleri sonuçlarına göre kuruluşlar yönetim alanında politikalarında yeni yönler belirleyebilir. Ürünün etki ölçümü, ürün geliştirme ve iyileştirme alanında çalışmalar, stratejik planlama alanında stratejik geliştirme de LCA önemli rol oynar. Rekabet avantajı sağlanmasında ve kazanılmasında, çevre yönetim politikalarındaki karar alma ve entegre süreçlerinde LCA en önemli standartlardan biridir. Ürünlerin bütün bir yaşam döngüsü süreçleri çalışmalarına odaklanan bu standart sürdürülebilirlik alnındaki en somut adımların atılabileceği analizleri de yapmakta etkilidir.
Sürdürülebilir Bir Çevre İçin LCA Çalışmalarının Etkileri
Ürünlerin meydana gelmesi sürecinde ve devamındaki kullanım sürecinde çevresel olarak birçok etkisi bulunmaktadır. Çevresel olarak;
Ozon tüketim değerleri,
İklim değişikliği alanındaki etkiler,
Karbon salınım değerleri,
etkiler bulunmaktadır. LCA sayesinde çevresel etkilerin ve konuların belirlenmesi sayesinde amaç, hedef ve kapsam alanları yeniden belirlenebilir. Bu belirleme sayesinde ortaya çıkacak olan sonuçlar sürdürülebilir bir çevre için gereken çalışmaları belirler. Yaşam döngüsü süreçleri bir ürünün üretilmesi aşamasındaki harcanan hammadde ve enerji miktarları çevresel etkilerin belirlenmesinde de rol oynar. LCA çalışmalarının sağladığı bütünsel analiz sayesinde riskler ve çevresel etkinlikler daha etkili biçimde kullanılabilir. Risk faktörlerinin önüne geçmek sürdürülebilir bir çevre için olduğu kadar sürdürülebilir ürünlerin meydana gelmesi için de kullanılabilir ve bunun için LCA analiz sonuçları en etkili kullanılabilecek sonuçları verir.
Kuruluşunuz tarafından sağlanacak daha kaliteli ürünler ve sürdürülebilir çevresel alan sağlamak için LCA standartlarına sahip olabilirsiniz ve bunun için başvurabileceğiniz Aşan Danışmanlık size alanında uzman bir hizmet sağlayacaktır.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş