Sınıflandırma, Etiketleme ve Ambalajlama Yönetmeliği (SEA)
Kimya sanayii ve sektörü alanında kapsamlı bir düzenleme getiren 28848 sayılı Sınıflandırma, Etiketleme ve Ambalajlama Yönetmeliği (SEA), 2013 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu mevzuatın tam adı, Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik’tir.
SEA Yönetmeliği, Avrupa Birliği’nde yayımlanan “Madde ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması” hakkındaki Avrupa Konseyi ve Avrupa Parlamentosu Tüzüğü hükümlerine paralel olarak hazırlanmıştır. 2008 yılında yayımlanan bu tüzüğe paralel olarak 2013 yılında Türkiye’de yürürlüğe giren SEA Yönetmeliği, AB uyum sürecinde atılan adımlardan biridir.
SEA kavramı, Avrupa Birliği’nde CLP (Classification Labelling Packaging) olarak isimlendirilmektedir ve kimyasal ürünlerin etiketlerinde ve Güvenlik Bilgi Formlarında (GBF) yer almaktadır.
Amaç ve Kapsam
Yönetmeliğin temel amacı, kimyasal ürünlerin sınıflandırma etiketleme ve ambalajlama aşamalarının, uluslararası standartlarla uyumlu hale getirilmesi ve kimyasalın niteliğine uygun olarak gerçekleştirilmesidir.
Yönetmeliğin amacı mevzuatta şöyle ifade edilmiştir: Piyasaya arz edilen madde ve karışımların, insan sağlığı ve çevre üzerindeki muhtemel olumsuz etkilerine karşı yüksek seviyede koruma sağlamak ve piyasada serbest dolaşımlarını temin etmek. Bunun için de kimyasalların sınıflandırılmasına, etiketlenmesine ve paketlenmesine ilişkin teknik ve idari usul ve esasları düzenlaemek, olarak izah edilmiştir.
Yönetmelik Kapsamındaki Konular
SEA Yönetmeliğinin kapsamı genel hatlarıyla aşağıdaki konulardan oluşmaktadır:
• Piyasaya sunulan madde ve karışımların sınıflandırılması, zararlı maddeler ile karışımların etiketlenmesi ve ambalajlanması,
• Üretici, ithalatçı ve alt kullanıcıların, piyasaya sunulan madde ve karışımları sınıflandırması
• Piyasaya sunulmayan bir kısım maddelerin sınıflandırması
• Piyasaya sunulan zararlı madde ve karışımları, tedarikçilerin etiketlemesi ve ambalajlaması,
• Uyumlaştırılmış sınıflandırma ve etiket bilgilerinin yer aldığı madde listesinin oluşturulması
• Zararlı maddelerin sınıflandırma ve etiketleme bildirimi
• Zararlı maddelere ait bir sınıflandırma ve etiketleme envanterinin oluşturulması
Yönetmelik Kapsamına Dahil Edilmeyen Ürünler
• Tıbbi ürünler
• Tıbbî olmayan veteriner sağlık ürünleri
• Kozmetik ürünleri
• Radyoaktif madde ve karışımlar
• Gıda maddeleri
• Hayvan yemleri
• Atıklar
• Tehlikeli malların taşınması
• Ar-Ge amaçlı üretilen madde ve karışımlar
• Geçici olarak depolanan madde ve karışımlar
Güvenlik Bilgi Formu (GBF)
Güvenlik Bilgi Formu (GBF), zararlı olarak sınıflandırılan olan madde, ürün ya da kimyasal hakkındaki sağlık ve güvenlik bilgisini temin eden ve gösteren bir belgedir.
Yönetmelikle Getirilen Yeni Düzenlemeler
SEA Yönetmeliği, kimyasalların sınıflandırılma etiketleme ve ambalajlama hesaplamalarına yönelik yeni düzenlemeler ve standartlar getirmiştir. Bu standartlar, AB REACH mevzuatı ile uyumlaştırılmış düzenlemelerdir. Buna göre;
• Kimyasal bir maddenin tüm dünyada aynı zararlılık işaretlerine ve ifadelerine sahip olması gerekmektedir. Örneğin, bir kimyasalın 3 farklı ülkedeki üreticisi, o kimyasal ürünü 3 farklı sınıflandırma ile piyasaya arz edemeyecektir.
• Maruziyet yolları, ambalaj şekli, uygulama yöntemleri gibi şartlar, zararlılık ve önlem ifadelerinin belirlenmesinde faal olarak rol oynayacaktır.
• Kimyasal karışımların zararlılık hesaplamaları, kimyasalın niteliğine ve yapısına özgü olacak ve detaylara daha fazla yer verilecektir. Örneğin; “R10 Alevlenir” sınıflandırması tehlike işareti gerektirmezken, karşılığı olan “H226” alev resimli zararlılık işareti içermektedir. Yine tehlike sınıfı iki olan bir kimyasalın zararlılık işareti üç ya da dört olabilmektedir.
• Önceden beri kullanılagelen ve yönetmeliğin yürürlük tarihine kadar da kullanılan R ibareleri tehlike, S ibareleri güvenlik tanımlarını ifade etmekteydi. Bunun yanında turuncu zemin, siyah resim görseller ise tehlike sembollerini ifade etmekteydi. SEA yönetmeliği kapsamında getirilen düzenlemelerle bu ibare ve işaretler değiştirilmiştir. Buna göre, S ibarelerinin yerine P/önlem ifadeleri, R ibarelerinin yerine H/zararlılık ifadeleri, turuncu semboller yerine zararlılık işaretleri kullanılacaktır. Ayrıca uyarı kelimesi de etiketlerde ve Güvenlik Bilgi Formlarında (GBF) yer alacaktır.
• Toksisite kategorilerine detaylı tanımlamalar getirilmiştir.
• Sınıflandırmadaki kıstasları belirleyen testlerin metot, nitelik ve kabul edilebilirlik şartları belirtilmiştir.
• Sucul ortamlar için zararlı olabilecek; akut kategori bir ya da kronik kategori bir sınıflandırmasında yer alan maddeler için M–katsayısı tanımı getirilmiştir.
• P–önlem ifadeleri, R ibarelerine kıyasla daha açık ifadeler içermektedir.
• Etiketleme unsurları, SEA Yönetmeliği kapsamında düzenlenen etiketleme bilgilerini (Piktogram, Uyarı kelimesi, P ifadeleri, H ifadeleri) tam olarak içermelidir.
SEA Yönetmeliğinin Kimya Endüstrisine Sağladığı Faydalar
AB REACH mevzuatı ile uyumlaştırılarak yürürlüğe konan SEA Yönetmeliği, düzenlenme amacıyla doğru orantılı olarak kimya endüstrisine ve tüketicilere birçok fayda sağlamaktadır.
İnsana ve çevreye en az zararı en düşük olan kimyasalların kullanılması, bunun için gerekli önlemlerin alınması, tüm ülkelerde standardize edilmiş kurallarla sağlanmaktadır.
Ülkeler arasındaki kimyasal madde dolaşımında karşılaşılan en önemli sorunlardan biri, ülkeden ülkeye farklılık gösteren sınıflandırma etiketleme ve ambalajlama uygulamalarıdır. Gerek AB REACH Mevzuatı gerekse SEA Yönetmeliği sayesinde bu karmaşıklığın önüne geçilmekte ve kimyasallar için sorunsuz dolaşım sağlanmaktadır.
Güvenlik Bilgi Formlarının hazırlanması hakkındaki yönetmelik SEA Yönetmeliği hükümleriyle uyumlaştırılmıştır. Bu uyumlaştırmanın bir sonucu olarak Güvenlik Bilgi Formu hazırlayacak kişiler açısından sertifika ve yetkinlik şartı getirilmiştir. Böylece piyasaya sunulan kimyasallarda rastlanan yanlış, yetersiz ve Türkçe olmayan içeriklere sahip GBF’lerin önüne geçilmiş olacaktır.
Kimya Endüstrisi Firmalarının Yükümlülükleri
Kimya endüstrisinde faaliyet gösteren firmalar, yönetmeliklere tam olarak uyum sağlamak, uyumsuzluk nedeniyle cezai yaptırımlara maruz kalmamak ve kimyasalların ticaretinde sorun yaşamamak için;
• Ürünlerinin Güvenlik Bilgi Formlarını (GBF) son uygulama tarihinden en az 1 yıl önce, yönetmeliğin usul ve esaslarına göre düzenlemelidir.
• GBF hazırlandıktan sonra SEA Yönetmeliğine uyumlu yeni etiket ibareleri ile hazırlanan etiketlerini belirleyerek, tasarım ve baskı işlemlerini yapmalıdır.
• Ürün ambalajları hem SEA Yönetmeliği hem de Türkiye’nin taraf olduğu ADR Sözleşmesi’ne uyumlu olacak şekilde hazırlanmalıdır.
• Başta AB REACH Mevzuatı ve SEA Yönetmeliği olmak üzere, kimya endüstrisini ilgilendiren yasal düzenlemeler ve standartlar konusunda şirket içi eğitim gereklilik arz etmektedir. Kimya endüstrisindeki işveren, personelin bu konudaki eğitimi ve gelişimi için gerektiğinde profesyonellerden destek alabilmelidir.
“Aşan Belgelendirme Kuruşu olarak bütün süreçlerde sizlere hizmet sağlamaktayız. Detaylı bilgiye sahip olmak için bizlerle iletişime geçebilirsiniz.”
paylaş
twittle
paylaş
paylaş