Maske Uygunluk Testi
Yüz maskesi tıbbi bir operasyon esnasında enfeksiyon önleme ve gerçekleşebilecek herhangi bir sıçramalara karşı ağız ve burun bölgesini korumaya yarayan, yapısı bez, kumaş ya da deri olabilecek şekilde değişen ve yüze takılan bir koruma elemanıdır. Havada bulunan bulaşıcı mikropların vücuda ağız yoluyla girişini de engellemek amacıyla kullanılabilir. Son zamanlarda yaşanılan salgın sebebiyle halka açık ve kalabalık ortamlarda, toplu taşıma araçları ve ya market, alışveriş merkezlerinde maske takma zorunluluğu yaşanmaktadır. Bunun sonucunda yüz maskeleri viral ve bakteriyel partiküllerden koruma amacıyla fiziksel bir bariyer işlevi de görmektedir diyebiliriz. Maskelerin hayatımıza bu kadar girmesi üzerine maske uygunluk testleri de önem kazanmıştır. Maske uygunluk testleri birçok değişkene göre uygulanabilir. Maske uygunluk testleri, bu maskelerin hangi ortamda ve hangi şartlar altında kullanılacağına dair performans değerlerinin uygun bir şekilde tasarlanabilmesi açısından gerekliliklerinin sağlanmasında büyük rol oynar. Testler akredite edilmiş maske test laboratuvarlarında yapılır. Yüz maskeleri, üzerinde birçok değişkene göre gerçekleştirilen, maske uygunluk testi sonucunda farklı adlandırılırlar.
Bunlardan biri ise cerrahi maskedir.
Cerrahi Maske Nedir?
Üretimi medikal amaçlı gerçekleştirilen cerrahi yüz maskeleri tıbbi maske olarak da bilinmektedir. Tıbbi maskeler ameliyathane gibi medikal ortamlarda ve benzer gerekliliklere sahip farklı faaliyetlerin gerçekleştirildiği ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanmış maskelerdir. Bu maskelere uygulanan maske uygunluk test standartları ve bu standartlar doğrultusunda gerekli görülen test kriterleri vardır.
Cerrahi Maske Testi
Bu tür maskelerde uygulanan maske uygunluk testi bitmiş ürün ya da nihai üründen alınan bir parça üzerinde uygulanır. Sonuç olarak maskenin hammaddesine yapılmış olan maske uygunluk testi, kullanılabilirlik açısından yeterliliğini gösterir.
Tıbbi yüz maskesinin verimliliği, filtrasyon verimliliği, malzeme kalitesi ve kullanan kişinin yüzüne oturup oturmaması gibi etkenlere bağlıdır. Yapımında kullanılacak filtrelere özen gösterilmesi gerekliliğinin yanı sıra, kullanım sırasında parçalanmamalı, bölünmemeli ya da yırtılmamalıdır. Cerrahi maskelerin maske uygunluk testleri belli şartların sağlanmış olduğu maske test laboratuvarlarında gerçekleştirilmelidir. Dikkat edilmesi gereken en önemli standart EN 14683 standartıdır. Bu standart iki tip farklı cerrahi maskeyi tanımlar. Tip I olarak adlandırılan tıbbi yüz maskesi özellikle epidemik ve pandemik durumların yaşanması halinde enfeksiyon riskini azaltmak için hastalarda kullanılır. Tip II olarak adlandırılan maskeler ise ameliyathane ya da sağlık uygulamalarının gerçekleştirildiği ortamlarda çalışan sağlık personelleri tarafından kullanılır. Cerrahi maskelere uygulanan maske uygunluk testleri:
• Bakteriyel Filtrasyon Verimliliği (The Bacterial Filtrstion Efficiency / BFE) testi
• Diferans,yel Basınç (Nefes Alabilirlik) testi
• Mikrobiyal Temizlik testi
Olarak sıralanabilir.
Haricinde bu maskelerin maske uygunluk testinde biyouyumluluk gibi bir gereksinim de bulunmaktadır.
• Sitotoksitite testi
• Sensitizasyon testi
• İrritasyon testi
Olarak sıralanabilir.
Yaşadığımız dönemde salgınla birlikte maskelere talep de artmıştır. Maske uygunluk testinin uygulandığı cerrahi maske ve solunum koruyucu maskelerin her alanda kullanıldığı görülmektedir.
Solunum Koruyucu Maske Nedir?
Oksijen oranının yetersiz olduğu yada havada istenmeyen türde mikro parçacıkların bulunduğu ortamlarda takılan , kişisel koruyucu olarak tercih edilen ekipman türüdür. Solunum maskesi türleri birçok farklı sektörde ve işyerinde kullanıldığı gibi günlük hayatta da karşılaştığımız salgın hastalıklara ve hava kirliliğine karşı da yaygın olarak tercih edilen maskelerdir. Yüze sıkı bir şekilde oturtulan ve bu şekilde sızdırmazlık oluşturacak şekilde tasarlanan maskeler hava giriş ve çıkışını filtreleyecek şekilde tasarlanmıştır. Tasarlanırken uyulması gereken şartlar, kullanılacak ortamına göre değişir. Farklı maske uygunluk testlerine tabi tutulur ve bu maske uygunluk testleri sonucunda kullanılır.
En nihayetinde maskelerin uygunluk değerlendirmeleri süresince gerçekleştirilen en kritik noktası ve adımları maske uygunluk testleridir. Hangi performansın değerlerini karşıladığını ve kullanılacak maskelerin yeterliliklerinin tespit edilmesi kullanılabilirlik açısından uygun ve yerinde sonuçlar verecektir. Maskede bulunması gereken temel ihtiyaçların karşılanıp karşılanmadığı konusunda emin olmak için maske uygunluk testinin uygulanması kesinlikle şarttır. Maske test laboratuvarlarında uygulanan maske uygunluk testi aynı anda gerçekleşebilecek birden fazla hataya duyarlıdır ve kontroller dahilinde gerçekleştirilmektedir. Maske uygunluk testleri her türlü kullanım için tasarlanan yüz maskelerinin ihtiyaç ve gereksinimleri karşılaması doğrultusunda kesin sonuçlar vermektedir. Belli standartlar çerçevesinde uygun ortamda ve gerekliliklerinin tam sağlandığı şekilde uygulanan maske uygunluk testi belli bir düzen doğrultusunda gerçekleştirilirse doğru sonuçlar verecektir.