Maske Kontrol Testi
Tıbbi operasyon sırasında enfeksiyon önleme ve sıçramalara istinaden ağız ve burun bölgesinin korunmasına yardımcı olan, yapısı bez, kumaş ya da deri olabilecek şekilde değişen ve yüze takılan koruma elemanıdır. Yüz maskesi, enfeksiyon yayılmasını önlemek ve havada bulunan bulaşıcı mikroplara yakalanmayı engellemek amacıyla kullanılabilir. Son zamanlarda dünyada gündem olan salgın sebebiyle halka açık ve kalabalık mekanlarda, toplu taşıma araçlarında ve alışveriş merkezlerinde maske takma zorunluluğu gelmiştir. Bu doğrultuda maskeler kullanan kişi ve onun haricinde diğer kişileri de viral ve bakteriyel partiküllerden korumak amacıyla fiziksel bir bariyer işlevi görmektedir. Bu sebeple maske kontrol testleri önem kazanmıştır.
Maske kontrol testleri, maskelerin hangi şartlar altında kullanılacağına dair performans değerlerini sağlaması açısından gerekliliklerinin tespit edilmesinde önemli rol oynar. Testler laboratuvarlarda yapılmaktadır ve laboratuvarların da akredite edilmiş olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Birçok değişkene göre yapılan maske kontrol testi sonucunda maskeler farklı adlara sahip olabilirler. Bunlardan bir tanesi ise cerrahi maskedir.
Cerrahi Maske Nedir?
Medikal amaçlı üretilen cerrahi yüz maskeleri tıbbi maske olarak da bilinmektedir. Bu maskeler ameliyathanelerde, medikal ortamlarda ve benzer gerekliliklere sahip farklı faaliyetlerin gerçekleştirildiği ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Cerrahi maskeler için de kullanım alanlarına göre birçok özel maske kontrol test standardı ve bu standartlar doğrultusunda test kriterleri bulunmaktadır.
Cerrahi Maske Testi
Bu tür maskelerde uygulanan maske kontrol testleri bitmiş ürün veya nihai üründen alınan bir parçaya uygulanır. Sonucunda hammaddeye yapılmış olan maske kontrol testleri, maskenin kullanılabilirliğini ve uygunluğunu belirler.
Bir tıbbi maskenin sağladığı verimlilik seviyesi, filtrasyon verimliliği, malzemesinin kalitesi ve maskenin kullanıcı yüzüne oturması gibi etkenlere bağlıdır. Kullanım sırasında parçalanmamalı, bölünmemeli ya da yırtılmamalıdır ve yapımında kullanılacak filtrelere özen gösterilmelidir. Medikal amaçlı tasarlanan cerrahi maskelerin maske kontrol testleri uygun maske test laboratuvarlarında yapılmalıdır. Cerrahi maskelerin tasarlanırken dikkat edilmesi gereken en önemli standart EN 14683 standartıdır. Bu standart iki farklı cerrahi maskeyi tanımlar. Tip I olarak tanımlanan tıbbi yüz maskeleri, özellikle epidemik ve pandemik durumların yaşanması halinde enfeksiyon riskini azaltmak amacıyla hastalarda kullanılır. Tip II olarak adlandırılan maskeler esas olarak ameliyathane veya benzer gereksinimlere sahip tıbbi ortamlarda sağlık profesyonelleri tarafından kullanılır. Cerrahi maskelere uygulanan maske kontrol testleri :
• Bakteriyel Filtrasyon Verimliliği (The Bacterial Filtration Efficiency / BFE) testi
• Diferansiyel Basınç (Nefes Alabilirlik) Testi
• Mikrobiyolojik Temizlik Testi
Olarak sıralanabilir.
Ayrıca bu maskelerin maske kontrol testinde biyouyumluluk gereksinimi de bulunmaktadır.
• Sitotoksitite testi
• Sensitizasyon testi
• İrritasyon Testi
Olarak sıralanabilir.
Bulunduğumuz dönemde salgınla birlikte gelen maskelere talep yüksek oranda artmıştır. Maske kontrol testlerinin uygulandığı cerrahi maske ve solunum koruyucu maskelerin kullanımı her alanda görülür hale gelmiştir.
Solunum Koruyucu Maske Nedir?
Sızdırmazlık oluşturmak amacıyla tasarlanan ve yüze sıkı bir şekilde oturan maskelerdir. Hem hava girişini hem de çıkışını filtreleyerek iki yönlü korumayı sağlar. Takan kişiyi korumak amacı doğrultusunda tasarlanmıştır. Yarım yüzü ya da bütün yüzü kaplayan çeşitleri bulunmaktadır.
Kullanıcısını tehlikeli hava solumasına karşı koruyan koruyucu maskeler, havadaki partikülleri filtreleyecek şekilde tasarlanmıştır. Uyulması gereken şartlar, kullanılması için üretilen ortam ve Pazar tarafından belirlenir. Çeşitli maske kontrol testlerine tabi tutulur. Bu maske kontrol testleri sonucunda ihtiyaç ve kullanıma bağlı olarak da farklı adlandırılır.
Sonuç olarak maskelerin uygunluk değerlendirmeleri süresince gerçekleştirilen en kritik nokta ve adımlarından birisi maske kontrol testleridir. Hangi performansın değerlerini karşıladığının tespit edilmesi maskelerin kullanılabilirliği açısından uygun sonuçlar verecektir. Maskeden gerek duyulan temel ihtiyaçların karşılanıp karşılanmadığı konusunda emin olmak adına maske kontrol testi uygulanması şarttır. Maske test laboratuvarlarında uygulanan maske kontrol testleri birden fazla gerçekleşebilecek hatalara duyarlıdır ve kontrol dahilinde gerçekleştirilir. Maske kontrol testleri her türlü kullanım için tasarlanan yüz maskelerinin ihtiyaç ve gereklilikleri karşılamasına yönelik kesin sonuçlar veren testlerdir.