ISO 14024, Tip I çevre etiketleme programlarının geliştirilmesi, uygunluğun değerlendirilmesi ve gösterilmesi için prosedürleri açıklayan bir standarttır. Tip 1 etiketlerin nasıl verileceğine dair sertifikasyon ilkelerini de açıklayan standart, ürün kategorilerinin seçimi, ürün çevre kriterleri ve ürün fonksiyon özellikleri gibi konularda referans alınmaktadır.
Çevresel etiketlemeye yönelik çeşitli yaklaşımlar mevcuttur. ISO 14024, çevre etiketini önceden belirlenmiş bir dizi gereksinimi karşılayan ürünlere veren Tip I çevre etiketleme programlarını kapsamaktadır. Etiket, belirli bir ürün kategorisinde çevresel olarak tercih edilebilir olduğu belirlenen ürünleri tanımlamaktadır. Tip I çevre etiketleme programları gönüllülük esasına dayalı olarak uygulanmaktadır. Bu etiketler, kamu veya özel kuruluşlar tarafından yürütülebilir ve doğası gereği ulusal, bölgesel veya uluslararası olabilir.
ISO 14024 Tip 1 Çevre Etiketi Nedir?
Çevre etiketlerinin ve beyanlarının genel amacı, ürünlerin çevresel yönleri hakkında yanıltıcı olmayan doğrulanabilir ve doğru bilgilerin ürünün paydaşlarına iletilmesini sağlamaktır. Bu sayede çevre üzerinde daha az etki yaratan ürünlere yönelik talep ve arzın gelişmesini ve böylece pazar odaklı sürekli çevresel iyileştirme potansiyelinin teşvik edilmesini sağlamaktadır. Tip I çevre etiketleme programı, genel çevresel tercih için belirli bir Tip I programının kriterlerini karşılayan ürünlerin tanımlanması yoluyla ürünlerle ilişkili çevresel etkilerin azaltılmasına katkıda sağlar. ISO 14024 standardı, Tip I çevre etiketleme programlarının uygulanmasında şeffaflığı ve güvenilirliği sağlamak ve programlara uygulanabilir ilke ve prosedürleri uyumlu hale getirmektedir.
ISO 14024 Standardının Kapsamı
ISO 14024 standardının maddelerini şöyle sıralayabiliriz:
Tanıtım
1 Kapsam
2 Normatif referanslar
3 Terimler ve tanımlar
4 Tip I çevre etiketlemesinin amacı
5 İlkeler
5.1 Programın gönüllü yapısı
5.2 ISO 14020 ile ilişki
5.3 Ekolojik etiketlerin kullanımı
5.4 Yaşam döngüsü değerlendirmesi
5.5 Seçicilik
5.6 Ürün çevre kriterleri
5.7 Ürün fonksiyon özellikleri
5.8 Program gereksinimlerinin geçerliliği
5.9 Danışma
5.10 Uyumluluk ve doğrulama
5.11 Veri kalitesi
5.12 Şeffaflık
5.13 Erişilebilirlik
5.14 Ürün çevresel kriterlerinin bilimsel temeli
5.15 Çıkar çatışmasından kaçınma
5.16 Doğrulayıcıların yetkinliği
5.17 Maliyetler ve ücretler
5.18 Gizlilik
5.19 Karşılıklı tanıma
6 Prosedür
6.1 Genel
6.2 İlgili taraflarla istişare
6.3 Ürün kategorilerinin seçimi
6.4 Ürün çevre kriterlerinin seçimi ve geliştirilmesi
6.5 Ürün fonksiyon özelliklerinin seçimi
6.6 Raporlama ve yayınlama
6.7 Ürün çevresel kriterlerinde yapılan değişikliklerin uygulanması
7 Sertifikasyon ve uyumluluk
7.1 Genel
7.2 Temel kavramlar
7.3 Lisans alma
7.4 Uygunluğun değerlendirilmesi ve gösterilmesi için prosedürler
7.5 Uyumluluk izleme
7.6 Etiketin korunması
Kaynakça
Üçüncü taraf bir kuruluş, ürünlerin çevre dostu olup olmadığını değerlendirmek için kriterler belirlemekte ve söz konusu kriterlere dayalı olarak ürünlere Tip I çevre etiketi vermektedir. Bu kuruluşlar;
? ürünleri enerji tasarrufu özelliklerine,
? kaynak tasarrufu performansına,
? müşterilerin sağlığına uygunluklarına ve
? tasarımdan kullanıma ve müşteriler tarafından imha edilmesine kadar tüm ürün yaşam döngüsü boyunca güvenli olup olmamasına göre kapsamlı bir şekilde değerlendirir.
Değerlendirme sonucunda ilgili üçüncü taraf kuruluş, yukarıdaki performans öğelerinde yeterli performansı gösteren ürünlere Tip I çevre etiketi vermektedir. Avrupa eko-etiketi, Ecomark, EcoLogo, Nordic Swan, Blue Angel, Umweltzeichen gibi etiketler tip 1 çevre etiketi örnekleridir.
ISO 14024 Tip 1 çevre etiketini veren kuruluşlar, başvuru sahibinden çevre ve diğer ilgili mevzuata uyma taahhüdünde bulunmasını istemektedir. Bu kuruluşlar, başvuru sahibinin program gerekliliklerine uygunluğuna dair belgesel kanıtlar talep etmektedir. Tüm verilerin bilinen ve doğrulanabilir kalitede olması gerekmektedir.
Sertifikasyon kuruluşları, talep üzerine, asgari olarak aşağıdaki bilgileri içeren belgeleri hazırlamakta ve kullanıma sunmaktadır:
? Ürün kategorileri
? Ürün çevre kriterleri
? Ürün fonksiyon özellikleri
? Kriterlerin geçerlilik süresi
? Test etme ve doğrulama yöntemleri
? Belgelendirme ve ödül prosedürleri
? Periyodik gözden geçirme kriterleri
? Etiketin verilmesinin dayandığı gizli olmayan kanıtlar
? Program geliştirme için finansman kaynakları (örn. ücretler, devlet mali desteği, vb.);
ISO 14024 Tip Çevre Etiketinin Faydaları
Tip 1 çevre etiketleri bir ürünün ilgili tarafları için şu faydaları sağlayabilmektedir:
? Çevresel etiketler, dayandıkları genellikle karmaşık veriler göz önüne alındığında, konu hakkında uzman olmayan kişi ya da kurumlar için etiket taşıyan ürünlerin birtakım çevre standartlarını karşıladığının basit bir teyidini sağlar.
? Tüketici bilincini teşvik ederek çevresel olarak tercih edilen ürün ve malzemeler için pazar üzerinde önemli ve yararlı bir etki yaratabilir.
? Çevresel etiketli ürünlerin daha fazla tercih edilmesinden ötürü üreticiler de çevresel etkisi düşük, sürdürülebilir, temiz ve sağlıklı ürün ve hizmetler üretmeye odaklanabilir.
? Uluslararası düzeyde geçerli çevresel etkiler tedarik zinciri süreçlerinin daha hızlı işlemesini sağlayabilir.
? Etiketler, firmaların kurumsal sürdürülebilirlik politikalarını ve ülkelerin uzun vadeli çevresel eylem planlarının tamamlanmasında kritik bir rol oynayabilir.
? Akredite üçüncü taraf belgelendirme kuruluşlarından alınmış Tip 1 çevresel etiketler, şirketlerin ürün veya hizmetleriyle ilgili çevresel iddialarının takip edilmesini sağlar. Bu sayede olası yeşil aklama (greenwashing) girişimlerinin önüne geçilir.
ISO 14024 Tip 1 Çevre Etiketi Danışmanlığı
Günümüzde yaygın olarak kullanılan ISO 14024 Tip 1 çevresel etiketleri için firmaların mutaka danışmanlık hizmeti alması gerekmektedir. Bu süreçte, ürünün çevresel kriterleri karşıladığının doğrulanması, gerekli dokümanların hazırlanması ve sertifikasyon kuruluşlarıyla beraber etiketleme adımlarının takip edilmesi gibi birçok önemli çalışma bulunmaktadır. Bu noktada Aşan Danışmanlık’tan her türlü teknik ve idari desteği alabilir; ISO 14024 Ti 1 çevresel etiket alma sürecinizi çok daha hızlı ve kolay bir hale getirebilirsiniz. Tip 1 çevresel etiket danışmanlığı hakkında daha detaylı bilgi için Aşan Danışmanlık ile iletişime geçebilirsiniz.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş