ISO 10993 TIBBİ CİHAZLARIN BİYOUYUMLULUK DEĞERLENDİRMESİ
Tıbbi cihaz: hastalığın tedavisi, teşhis edilmesi, öngörülmesi, önlenmesi, raporlanmasında; anatomik ve fizyolojik sorunların iyileşmesi ve değiştirilebilmesi için insanların metabolik, immünolojik ya da farmakolojik gibi opsiyonlar ile vücut içi veyahut vücuda teması şeklinde kullanılan – doğal ve yapay - alet, makine, eşya veya malzemelerin tümüdür.
ISO 10993 Tıbbi Cihazların Biyolojik Değerlendirilmesi standart serisi - Bölüm 1: Bir risk yönetim sürecinde değerlendirme ve deney, tıbbi cihazların biyouyumluluk düzeyleri ve testlerini içermektedir. Neredeyse tüm dünyaca kabul gören bu standart seri, bazı özgül ülkelerce (Amerika, Çin, Kanada gibi) biyouyumluluk test yaptırım farklılıkları sebebiyle değişkenlik göstermektedir. Tüm dünyaca test edilmesi zorunlu kılınan tıbbi cihaz klinik performansı; tayin edilen değerleri sağlama düzeyi, oluşan risk ve olası bütün biyolojik etkilerin ölçülmesi durumudur.
Tıbbi cihaz klinik performansı, bir tıbbi cihazın istenilen etkiyi sağlamasıyla birlikte, hastaya uygulandığı süreç boyunca minimal düzeyde dahi olsa planlanmayan sorunların oluşup oluşmama durumu ve biyolojik uyumuyla test edilir. Bu bağlamda biyouyumluluk; hasta vücuduna kullanılan tıbbi cihazın kullanılmaya başlandığı andan itibaren ve kullanım süresi boyunca olası reaksiyonları, stabil seyir etmesi veya yan etki göstermemesi olarak tanınır. Aynı zamanda bir tıbbi cihazın klinik performansı; kimyasal analiz testleri, hayvansal testler ve bilimsel literatürleri kapsayan uzun soluklu ve çok aşamalı bir süreçtir. Kimyasal, termal, mekanik ve fiziksel yönden iyi bilinmeleri ve doku üzerinde karsinojenik, alerjik, toksik etki göstermemesi gerekmektedir. Yalnızca tüm bu yan etkilerin ve diğer tedavi süreçlerinin öngörülmesi için oluşturulan biyouyumluluk testlerini tamamlamış ürünler ile gerçek sonuçlar elde edilmektedir.
ISO 10993 Tıbbi Cihazlar için Uygulanan Biyouyumluluk Testleri
GEN162 - Sitotoksisite Testi (ISO 10993-5)
GEN163 Sensitizasyon Testleri (ISO 10993-10, Guine Pig Max. Test (OECD TG 406))
GEN164 İritasyon veya Derialtı Reaksiyon Testi (ISO 10993 - 10)
GEN165 Akut Sistemik Toksisite Testleri (ISO 10993-11)
GEN166 Subakut Sistemik Toksisite (ISO 10993 - 11)
GEN167 Genotoksisite Testleri – Bakteriyel Geri Mutasyon Ames Testi (ISO 10993 - 3 (OECD TG 471))
GEN169 İmplantasyon Testleri (ISO 10993 - 6)
GEN207 Subkronik Sistemik Toksisite (ISO 10993 - 11)
ISO 10993 BİYOUYUMLULUK TESTLERİ:
1. Genotoksisite Testi: Tıbbi cihazların hasta hücrelerinin genetik bilgisine kanserojenik, teratojenik ve mutajenik etkiye sahip olup olmama durumunu gösterir. Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi - Bölüm 3: Genotoksisite, karsinojenisite ve üreme zehirliliği için deney standardına tabii tutulur.
2. Kan Uyumluluğu Testi: Kan hücrelerinde hemoliz, (kan hücrelerinin parçalanması) immün sistemi etkileme durumu, trombus oluşumu gibi biyolojik etkiler ölçülür. Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi-Bölüm 4: Kan ile etkileşim deneylerinin seçimi standardına tabii tutulur.
3. Sitotoksisite Testi: Hastanın vücudundaki hücrelerin yaşam döngüsüne olan etkilerini değerlendiren testtir. (örn. Hücre büyümesinin engellenmesi, hücre ölümleri vb.) ISO 10993-5 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi-Bölüm 5: Vücut dışı Sitotoksisite deneyleri standardına tabii tutulur.
4. İmplantasyon Testi: İmplantı mümkün tüm malzemelerin; implantasyon sonrasında lokal etkilerinin test edilmesi durumudur. ISO 10993-6 Tıbbi malzemelerin değerlendirilmesi- Bölüm 6: İmplantasyonlar sonrası lokal etkiler için deneyler standardına tabii tutulur.
5. İritasyon ve Cilt Sensitizasyonu Testi: tıbbi cihazın herhangi bir iritasyon ya da sensitizasyon reaksiyonunun oluşup oluşmadığını belirler. Tıbbi cihazların biyolojik değerlendirilmesi-Bölüm 10: Tahriş ve cilt duyarlılığı için deneyler (ISO 10993-10:2010) standardına tabii tutulan testtir.
6. Sistemik Toksisite Testi: Tıbbi cihazın hasta üzerinde titreme (Tremor), vücut sıcaklığı ve vücut ağırlığında değişiklik ya da vücudun sadece hasta kısmına değil, tamamına etki edip etmediğini ölçmeye yarayan testler olarak adlandırılmaktadır. Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi - Bölüm 11: Sistemik toksisite deneyleri standardına tabii tutulur.
7. Malzeme Kimyasal Karakterizasyon Testi: Kombine tıbbi malzemelerin (cihazın istenilen etkiyi yaratması için herhangi bir ilaç ile birlikte kullanımı gerekiyorsa) veya cihazdan hasta vücut sistemine sızabilecek maddeler varsa; bu maddelerin tanımlanmasını ve güvenliğinin araştırılmasını sağlamak amacıyla yapılan testlere verilen addır. ISO 10993-18 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi - Bölüm 18: Malzemelerin kimyasal özelliklerinin belirlenmesi standardına tabii tutulur.
Tüm bu testler dışında, tıbbi cihazların ayrımı adına kullanılan ek testleri kullanma durumu doğabilir.
a. Biyobozunur tıbbi cihazlar için ISO 10993 - 16 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi - Bölüm 16: Bozunma ürünleri ve özütlenebilir ürünler için toksikokinetik çalışma tasarımı kapsamındaki toksikokinetik çalışmalar
b. Polimerik tıbbi cihazlar için spesifik olarak belirlenmiş ISO 10993 - 13 Polimerik tıbbi cihazlardan kaynaklanan bozunma ürünlerinin tanımlanması ve miktarının belirlenmesi
c. Seramik tıbbi cihazlar için; ISO 10993-14 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi -Bölüm 14: Seramiklerden kaynaklanan bozunma ürünlerinin tanımlanması ve miktarının belirlenmesi ve
d. Hammaddesi metal ve alaşımları olan tıbbi cihazlar için ISO10993-15 Tıbbî cihazların biyolojik değerlendirilmesi - Bölüm 15: Metaller ve alaşımlarından kaynaklanan bozunma ürünlerinin tanımlanması ve miktarının belirlenmesi standartlarına uygun olarak; sızan malzemelerin tanımlanması ve miktarlarının ölçülmesi gibi testleri uygulamak da gerekebilir.
Aşağıdaki tablo, vücut teması ve temas süresine dayalı olarak tıbbi malzemeler için gerekli biyouyumluluk testlerini göstermektedir. Son olarak, bitmiş ürünlere “biyouyumluluk testi” uygulamayı unutmamak gerekir.
X = ISO 10993 - 1 standardında belirtilen testler
?= Amerika (FDA) pazarına başvuruda yapılması gereken testler
• Doku, doku sıvısı ve derialtı boşluğunu da içermektedir.
• Ekstrakorporeal dolaşıma katılan bütün cihazlar için yapılmalıdır.
Biyouyumluluk testleri; tromboz dışında sitotoksisite, malzeme, kimyasal özellikler testleri ve diğer kan uyumluluk testlerinin yanı sıra daha çok hayvanlar üzerinde yapılmaktadır. Her biyouyumluluk testinde kullanılan hayvan sayısı, testin içeriğine göre değişir. Aynı şekilde her biyouyumluluk testinin süresi de farklıdır.
Meta Açıklaması: ISO 10993 Tıbbi Cihazların Biyolojik Değerlendirilmesi standart serisi - Bölüm 1: Bir risk yönetim sürecinde değerlendirme ve deney( ISO 10993-1:2009)-, tıbbi cihazların biyouyumluluk düzeyleri ve testlerini içermektedir. Neredeyse tüm dünyaca kabul gören bu standart seri, bazı özgül ülkelerce (Amerika, Çin, Kanada gibi) biyouyumluluk test yaptırım farklılıkları sebebiyle değişkenlik göstermektedir.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş