Gıda Tesisleri İçin Çevresel İzleme Programı (EMP)
Gıda güvenliği, tüm dünyada en öncelikli konulardan biri olsa a günümüzde gıda kaynaklı çeşitli hastalıklar ve salgınlar birçok insanın ölümüne neden olmaktadır. Bütün bunlar, gıdalara duyulan tüketici güvenini zayıflatmakta ve bu nedenle gıda satışlarında ciddi düşüşlere sebebiyet vermektedir. Bununla beraber, gıda sektöründe belirli alanların daraldığını söyleyebiliriz. Sağlık, hijyen, yasal mevzuatlar, güvenlik vb gibi konularda başka sorunların yaşanması da söz konusudur.
Gıda kaynaklı sağlık problemlerinin birçoğu kötü hijyen uygulamalarından kaynaklanmaktadır. Bu problemlerin en temel sebebi de kontrol edilemeyen mikroorganizmalardır. Gıda işleme proseslerinde ve işleme ortamlarında hayatta kalabilen bu organizmalar, gıda ortamına hammadde, zararlı haşereler, hava, su ve çalışanlar aracılığıyla girebilmektedir. Fakat, iyi planlanan sanitasyon programlarının düzenli uygulamaları, bu mikroorganizmaların gıda tesislerine ve proseslerine girmesini kontrol edebilir. Ayrıca, kontaminasyon seviyeleri yüksekse veya sanitasyon prosedürleri yetersizse, mikroorganizmalar gıda kaynaklı hastalık salgınına yol açan gıda ürünlerini oluşturabilmektedir. Bu nedenle, kaliteli ve güvenli gıda ürünlerinin üretimi için gıda üretim tesisinde hijyenik ortamın izlenmesi önemlidir. Gıda Tesisleri İçin Çevresel İzleme Programı (EMP) da bu çerçevede oluşturulmuş bir programdır.
Çevresel İzleme Programı (EMP) Nedir?
EMP, bir tesisteki genel hijyenik uygulamaların etkinliğini değerlendiren ve gıda ürünlerinin olası mikrobiyal kontaminasyonunu önlemek için gerekli bilgileri sağlayan bir sistemdir. Gıda Güvenliği Modernizasyonu Yasası (FSMA) kapsamında belirtilen Gıdalarda Önleyici Kontroller maddesi gereğince Çevresel İzleme Programı (EMP) uygulaması zorunludur. Bu bağlamda, FSMA kapsamına giren bütün kuruluşların EMP ile ilgili maddeleri dikkate alması ve belirtilen kriterleri sağlayan bir sistemi kurması gerekmektedir.
Çevresel İzleme Programı Faydaları
Bu programın sağladığı en önemli avantajları şu şekilde sıralayabiliriz:
• Sıhhi tasarım, personel uygulamaları ve operasyonel yöntemlerin etkinliğini, verimliliğini ve performansını ölçer.
• Bir gıdanın olgunlaştığını veya bozulduğunu gösteren organizmalar ve / veya ilgili patojenler hakkında bilgi sağlar. Böylece potansiyel mikrobik salgınları önlemek için uygun düzeltici eylemler başlatılabilir.
• Önkoşul programlarının ayrılmaz bir bileşeni olarak etkili bir şekilde uygulandığında hem üretim hem de üretim sonrası ortamda mikrobiyolojik tehlikeler için uyarı sistemi görevi görür.
• Bir tesiste kontaminasyon kaynağı olabilecek her türlü ürün ya da uygulamanın tespit edilmesine ve etkilerinin belirlenmesine yardımcı olur.
• Tesisin genel sağlık durumunu belgelemek açısından genel bir çerçeve çizer.
• Uygulanan diğer hijyen, güvenlik ve sağlık programlarını doğrular ve bu uygulamaların özelliklerinin ve sıklığının belirlenmesine yardımcı olur.
Çevresel İzleme Programı , temizlik ve sanitasyon yöntemlerinin etkinliğini doğrulamak için tasarlanmamıştır. Bu programın odak noktası daha ziyade temizlik ve sanitasyon sıklıklarını doğrulamaktır. Ayrıca İyi Üretim Uygulamaları’nın (GMP) alt programları ile ilgili validasyon yapılmasını sağlamaktadır.
Çevresel İzleme Programı ‘nın Kontrol Parametreleri
EMP’nin hangi kriterlere uygun olarak kurulacağı ve çalıştırılacağı, gıda tesinin özelliklerine ve büyüklüğüne bağlı olarak değişmektedir. Fakat genel anlamda şu konuların her Çevresel İzleme Programı için ortak olduüunu söylemek mümkündür:
• Alanında uzmanlık ve tecrübe sahibi olan kişilerden oluşturulmuş bir çevre izleme ekibi
• Gıda tesisinin her bir bölümünün ve her bir prosesin ayrı ayrı izlenmesi
• Doğru ve yeterli sayıda numune alma uygulamaları
• Çevresel İzleme Programı ‘nın uygulanmasına neden olan her türlü zararlı mikroorganizma ve patojenin belirlenmiş olması
• Bu çerçevede spesifik yöntemleri ve ekipmanların kullanılması
• Bir gıda tesisinden çıkacak veya tesise girecek her türlü sevkiyat için uygun bir teslim etma / alma prosedürünün oluşturulması
• Gerekli görülen her noktada, düzenleyici ve önleyici faaliyetlerin uygulanması
• Çevresel İzleme Programı ‘nın ana maddelerinden biri olan dokümantasyonun programın her bölümüne yayılması. Bu bağlamda, yapılan her işlemin dokümante edilmesi.
Çevresel İzleme Programı Nasıl Kurulur?
Bu sistemin kurulması, etkin bir şekilde çalışması ve sürekli olarak geliştirilebilmesi için birçok eğitim ve danışmanlık firması hizmet vermektedir. Ayrıca, gıda tesislerinde işlenen her türlü gıdanın test edilmesi ve doğrulanması için de birçok akredite kuruluş, gıda firmalarına farklı konularda destek olmaktadır. Bu nedenle, gıda güvenliği için artık olmazsa olmaz bir tasarım kriteri haline gelen EMP için firmaların, gereken noktalarda eğitim ve danışmanlık firmalarından destek alması gerekmektedir.
Çevresel İzleme Programı kurulması için yukarıda belirtilen kontrol parametrelerin eksiksiz olarak yerine getirilmesi esastır. Bu konuyla ilgili özel bir ekip kurulmasından, gıda güvenliğini tehdit eden her türlü unsurun tespiti ve alınması gereken önlemlerin belirlenmesine kadar her türlü adımın doğru şekilde uygulanması gerekmektedir. Bunun yanı sıra, testlerin doğru bir şekilde yapılması ve gerekli dokümanların hazırlanması ve gözden geçirilmesi de Çevresel İzleme Programı ‘nın en önemli konularındna biridir. Programın performansını da sürekli olarak takip edilmeli ve güncel yöntem ve tekniklerden azami oranda faydalanılmalıdır.
“Aşan Belgelendirme Kuruşu olarak bütün süreçlerde sizlere hizmet sağlamaktayız. Detaylı bilgiye sahip olmak için bizlerle iletişime geçebilirsiniz.”