ETI Tetkikleri
ETI (Etik Ticaret Girişimi), dünya genelinde işçi haklarına saygıyı teşvik eden şirketler, sendikalar ve sivil toplum kuruluşlarının (STK) bir araya gelmesiyle oluşturduğu sosyal bir birliktir. ETI ‘nin vizyonu, tüm çalışanların sömürü ve ayrımcılıktan uzak olduğu; özgür güvenli ve eşit koşullardan yararlandığı bir dünya inşa etmektir.
Etik Ticaret Nedir ve Neden Gereklidir?
Etik ticaret kavramı, toptan ya da perakende satış yapan firmaların, markaların ve tedarikçilerin; sattıkları ürünleri üreten işçilerin çalışma koşullarını iyileştirme sorumluluğunu ifade etmektedir. Zira, özellikle büyük markaların birçoğunun ürünlerini, işçi haklarını korumak için tasarlanan kanunların yetersiz olduğu veya uygulanmadığı yoksul ülkelerde bulunan işçiler üretmektedir. Bu bağlamda, etik ticaret taahhüdü olan şirketler, işçi haklarını ve çalışmalarını düzenleyen kanunları uygularken, tüm tedarikçilerinden de bunu uygulamalarını istemektedir. Bu tür kanunlar ücretler, çalışma saatleri, sağlık ve güvenlik ve serbest sendikalara katılma hakkı gibi konuları ele almaktadır.
Dünyada birçok sektörde ticari faaliyetler gerçekleşirken etik ticaret yapmak kavramı, göründüğünden çok daha zordur. Çünkü modern tedarik zincirleri çok geniş ve karmaşık bir yapıdadır ve bütün dünyaya yayılmış durumdadır. Böyle bir alanda işçi konularını geniş bir kapsamda ele almak firmaları ve ilgili otoriteleri zorlamaktadır. Bu bağlamda kurulan ve çalışmalarını yürüten ETI , kurumların, sendika veya gönüllü kuruluşların tek başına ele almakta zorlandığı birçok soruna bir bütün olarak yanıt aramayı ve sürdürülebilir çözüm üretmeyi amaçlamaktadır.
ETI ‘nin Görev ve Sorumlulukları
ETI üyesi olan şirketler, sendikalar ve gönüllü kuruluşlar, şirketlerin etik ticaret yapmak için atmaları gereken adımları ve işçilerin yaşamlarında nasıl olumlu bir fark yaratabilecekleri hakkında birçok karmaşık sorunu çözmek için beraber çalışmaktadır. Bu bağlamda ETI , etik ticarette en iyi uygulamaları belirlemektedir. Tüm üyeler, Uluslararası Çalışma Örgütü´nün (ILO) standartlarına dayanan ETI Temel İş Kanunu´nu (ETI Base Code) uygulamayı kabul etmektedir.
ETI Temel İş Kanunu özetle aşağıdaki kurallardan oluşmaktadır:
1. İşçiler çalışmakta özgürdürler; zorla çalıştırmanın hiçbir türü kabul edilemez.
2. İşçiler kendi içerisinde örgütlenme ve sendikaya katılma hakkına sahiptir.
3. Çalışma koşulları güvenli ve hijyenik olmalıdır.
4. Çocuk işçiliği asla kabul edilemez.
5. İşçilerin ücretleri, rahat bir hayat sürdürmelerini sağlayacak miktarda belirlenmelidir.
6. Çalışma saatleri gerektiğinden asla uzun tutulmamalıdır.
7. Şirket içerisinde din, dil, ırk, yaş, cinsiyet vb konularda yapılabilecek ayrımcılığın her türlüsü engellenmellidir.
8. Düzenli istihdam sağlanmalıdır.
9. İşçilere, fiziksel istismar, disiplin cezası, tehdit ya da sözlü veya yazılı bir şekilde yapılacak sert ve insanlık dışı muameleler asla kabul edilemez.
ETI , işçilerin kendilerine yardımcı olmalarını da sağlamaktadır. İşçiler, sendikalar aracılığıyla yönetimle pazarlık etmeleri için alan yaratmaya yardımcı olabilir. Bu bağlamda ETI , dünyanın çeşitli ülkelerinde işçilerin hakları konusunda farkındalık yaratan girişimleri desteklemektedir.
Birlik ayrıca, işçi sorunlarına etkili ve sürdürülebilir çözümler bulmak için şirketler, tedarikçiler, sendikalar, STK´lar ve hükümetler arasında ortak hareket edilmesi için bir farkındalık sağlamaktadır. Sadece bireysel iş yerleri değil, aynı zamanda tüm ülkeleri ve endüstrileri etkileyen sorunları ele almak için kaynak sağlayan kilit ülkelerde ve uluslararası düzeyde ortaklıklar kurmaktadır.
Günümüzün küresel ekonomisinde, tüm şirketlerin tedarik zincirlerinde çeşitli sorunları bulunmaktadır. Bir şirket ETI ´ye katılarak bu sorunları kabul etmekte ve bunlarla başa çıkmak için bir taahhüt vermektedir. Bu nedenle, üye şirketler, yaptıkları çalışmalarla ilgili iki yılda bir olmak üzere bir rapor hazırlamak zorundadır. Bu bağlamda birlik, onların zaman içinde etik ticaret performanslarını artırmalarını sağlamakta ve çalışmalarını takip etmektedir. Yeterli ilerlemeyi gösteremeyen veya üyelik yükümlülüklerini yerine getirmeyen şirketler için ise katı bir bir disiplin prosedürü uygulanmaktadır.
ETI Türkiye
Birliğin Türkiye platformu belirli periyotlar ile Türkiye’de de toplantı gerçekleştirmektedir. En son 27 Mart 2018 tarihinde İstanbul´da düzenlenen ETI Türkiye Platformu yıllık etkinliği ile ilgili bir özet rapor da paylaşılmaktadır. Bir gün süren etkinliğe ETI merkezden ve ülke ofislerinden yetkililer, tekstil ve giyim markaları, tedarikçiler, işverenler ve üretici dernekleri, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Ofisi, Uluslararası Göç Örgütü (IOM) Türkiye Ofisi, Birleşik İş Türkiye Projesi, Türkiye İş Kurumu (IŞKUR) ve bazı STK´lar katılmaktadır. Her kurum yetkilisi, toplantıda söz alarak görüş ve önerilerini dile getirmektedir. Böylelikle, daha iyi bir çalışma ortamı ve şartları için hem işçi ve işveren, hem de diğer sendika ve gönüllü kuruluşlar gözünden değerlendirmeler alınmaktadır.