Disney FAMA Nedir?
Disney FAMA, Walt Disney markalı ürünleri üreten firmaların onaylı tedarikçi olmak için aldıkları yetkinin adıdır. FAMA (Facility and Merchandise Authorization - Tesis ve Ürün Yetkilendirmesi), Disney’in sorumlu tedarik zinciri yönetimi politikaları içerisinde kritik bir rol oynamaktadır. Zira, Disney FAMA yetkisi olmayan hiçbir tedarikçi Walt Disney şirketi için ürün ve hizmet üretememektedir. Tedarikçi firmaların alt yüklenici olma yetkinliği Disney FAMA denetimleriyle sağlanmaktadır. Bu denetimler, Disney tarafındna onaylanmış bağımsız akredite kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Denetim kriterleri Disney´in Uluslararası Çalışma Standartları (ILS) Programı ilkelerinden yola çıkarak belirlenmiştir. Uluslararası Çalışma Örgütü´nün sözleşmeleriyle uyumlu olarak hazırlanan tedarikçi davranış kuralları sayesinde dünyanın her yerinde aynı Disney kalitesi elde edilmesi amaçlanmaktadır.
Dünyanın en büyük eğlence ve medya şirketlerinden biri olan Walt Disney, geniş bir tedarik ağı sayesinde dünyanın birçok farklı bölgelerinden ürün ve hizmet satın almaktadır. Uzun ve geniş tedarik zincirinde çok sayıda tedarikçiyle beraber çalışan Disney, ürün kalitesi ve güvenirliliğinden ödün vermemek için sadece onaylı firmalarla iş birliği kurmaktadır. Disney FAMA çerçevesinde yetki verilen tedarikçiler sosyal uygunluk denetimlerinden geçtikten sonra akredite olabilmektedir. ILS denetimleri adı verilen bu denetimler sonucunda işletmeler FAMA onayı alabilmekte ve resmi olarak Disney tedarikçisi olabilmektedir.
ILS denetimleri veya Disney FAMA denetimleri olarak bilinen bu süreçte tedarikçi firmalar bu konular özelinde incelenmekte ve sorgulanmaktadır:
Çocuk işçiliği: Hiçbir Disney tedarikçisi 15 veya yerel kanunların öngördüğü yerlerde 14 yaşından küçük kimseleri çalıştıramaz. Bu konuda uluslararası standartların, anlaşmaların ve sözleşmelerin gereksinimleri; ayrıca yerel iş yasalarının hükümleri takip edilmelidir.
Zorla çalıştırma: Disney FAMA yetkisi almak isteyen tedarikçiler hiçbir koşul altında zorla işçi çalıştıramaz. Cezaevlerinde bulunan hükümlüleri çalıştırma, iş sözleşmesi tek taraflı olarak feshedilemeyen işveren-işçi anlaşmaları, borç karşılığı eleman çalıştırma vs bu kapsamdadır.
Taciz ve tehdit: İşverenler çalışanlara saygılı davranmak ve onurlarını kırmayacak muamelelerde bulunmak zorundadır.
Ayrımcılık: Çalışanlar arasında hiçbir şekilde ayrımcılık yapılmamalıdır. Maaş ödemesi, işe alımi terfi, işten çıkarma, emeklilik, yan haklar, çalışma süreleri vb gibi konularda çalışanlar arasında ayrımcılık yapılmasına izin verilmemektedir.
Toplu pazarlık: Çalışanların sendikalara ve sendikal faaliyetlere katılma hakkı tanınmalıdır. Çalışanlar işverenle toplu sözleşme imzalayabilmelidir.
Sağlık ve güvenlik: Çalışanlar için yerel iş yasaları ve uluslararası standartlar gözetilerek sağlık ve güvenlik açısından uygun ve yeterli çalışma ortamı oluşturulmalıdır.
Ücretlendirme ve çalışma saatleri: Çalışanlara asgari ücretten daha düşük bir ücret ödemesi yapılamaz. Her bir çalışanın normal mesai ücreti, fazla mesai ücreti ve hak edilen diğer ücretleri gününde ödenmelidir. Disney FAMA onayı bulunan iş yerlerinde haftalık çalışma süresi maksimum 48 saatir. Çalışanların normal ve fazla mesai sürelerinin dışına çıkılamaz.
Çevre: Tedarikçi firmalar uluslararası çevre standartları ve yerel iş kanunları çerçevesinde doğru bir çevre yönetim politikası yürütmelidir.
Yasalara uyum: Çalışanlar iş süreçlerinde, operasyonlarında ve ticari faaliyetlerinde ilgili tüm yasa ve yönetmeliklere uymak zorundadır.
Alt yükleniciler: Disney FAMA yetkisi bulunan onaylı tedarikçiler Walt Disney şirketinin açık izni olmadan başka bir alt yüklenici ile çalışma yürütemezler.
Kurallara uygunluk ve denetimler: Tedarikçi firmalara Disney’in yetkilendirdiği kişi ve kurumlar aracılığıyla FAMA denetimleri düzenlenecektir. Denetimlerde doküman kontrolleri, çalışanlarla görüşme, üretim hattının ziyaret edilmesi, kayıtların incelenmesi vs yapılabilir.
Walt Disney şirketi, bazı sosyal uygunluk denetim metodolojilerini tedarikçi akreditasyon süreçlerinde resmi olarak tanımaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
* SA 8000 Uluslararası Sosyal Sorumluluk Standardı
* Better Work Program
* FLA (Adil İşçi Derneği)
* Amfori BSCI (İş Sosyal Uygunluk Girişimi)
* RBA (Sorumlu İş Birliği)
* WRAP (Dünya Çapında Sorumlu Akredite Üretim)
* ICTI (Uluslararası Oyuncak Endüstrileri Konseyi) Etik Oyuncak Programı
* SMETA (SedexÜyeleri Etik Ticaret Denetimi)
* FJATA (Moda Takı ve Aksesuarları Ticaret Birliği)
Disney FAMA denetimleri, akreditasyon süreci, tedarikçi davranış kuralları ve diğer konularda Aşan Danışmanlık’tan bilgi alabilirsiniz.