Deprem Performans Analizi
Deprem performans analizi, yapıların depreme dayanıklılığını ölçmek için yapılan bir testtir. Binaların deprem riski altında olup olmadığı, eğer bir risk durumu söz konusuysa bunun derecesinin belirlenmesi ve alınabilecek önlemlerin neler olduğu, deprem performans analizi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Yapılar farklı özellikler, ölçüler ve kullanım amaçlarına sahip olduğu için her yapı için yapılması gereken deprem performans analizi çalışması farklılık göstermektedir. Analiz sırasında yapının zemini, kolonları, kirişleri, mafsallı bağlantıları, taşıyıcı ve moment aktaran aksamları vs detaylı olarak incelenmektedir. Ayrıca, yapının ahşap, betonarme, çelik, yalıtımlı / yalıtımsız, alçak / yüksek olmasına bağlı olarak özel test çalışmaları da yürütülmektedir.
Deprem Performans Analizi Nedir?
Depremler, can ve mal kaybına neden olabilen en tehlikeli doğal afetlerden biridir. Ülkemiz de deprem riskinin yüksek olduğu bir coğrafyada yer aldığından bu konunun birey, kurum ve hükümet düzeyinde ele alınması gerekmektedir. Bu bağlamda, deprem tehlikesine karşı kapsamlı önlemler alınması ve devlet organlarının bu önlemleri takip etmesi ve denetlemesi gerekmektedir. Deprem performans analizi de bu çerçevede planlanmış bir çalışmadır. 18 Mart 2018 yılında Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından 30364 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği bu konuda yapılması gerekenleri ortaya koymaktadır. Yönetmelik, yeniden inşa edilecek, büyütülecek veya değiştirilecek yapıların deprem riski altında tasarımı; ayrıca mevcut yapılan deprem etkisi altındaki performanslarının değerlendirilmesi ile ilgili teknik ve idari kuralları ve esasları açıklamaktadır.
Deprem performans analizinin hangi prensipler ve gereksinimler doğrultusunda yapılması gerektiği, yönetmeliğin ek kısmında detaylı olarak açıklanmaktadır. Yönetmelik içerisinde atıf yapılan bazı standartlar şunlardır:
• TS EN 1990:2002+A1:2005: Yapı Tasarım Esasları
• TS 500:2000+T1:2001+T2:2002+T3:2014: Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları
• TS 708:2016: Çelik - Betonarme İçin - Donatı Çeliği
• TS EN 13670: Beton Yapıların İnşaası
• TS EN 10025: Sıcak Haddelenmiş Yapı Çelikleri
• TS EN 12369: Şap Esaslı Levhalar - Yapısal Amaçlı Tasarım için Karakteristik Değerler
• TS EN ISO 898-1: Bağlama Elemanlarının Mekanik Özellikleri - Karbon Çeliği ve Alaşımlı Çelikten İmal Edilmiş - Bölüm 1: Cıvata, Vida ve Saplamalar
Deprem Performans Analizi Nasıl Yapılır?
Deprem performans analizi yapının özelliklerine, yaşına, inşa edildiği malzemeye (betonarme, çelik konstrüksiyon, ahşap vs), kullanım amacına (konut, hastane, okul vs), bulunduğu toprak zemin, konum, rakım vb gibi parametrelere bağlı olarak değişebilmektedir. Fakat genel itivariyle yapılan çalışmaları şöyle özetleyebiliriz:
• Yapının mevcut ve varsa eski projeleri temin edilmektedir. Böyle bir proje yoksa rölövesi hazırlanır ve incelenmek üzere bilgisayar ortamına aktarılır.
• Yapı üzerinden örnekler alınır ve Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş akredite laboratuvarlarda incelenmesi sağlanır.
• Yapı örnekleri, hasar tespit durumunun kapsamına ve yapı özelliklerine bağlı olarak kolon, kiriş, demir vs içerisinden olabilir.
• Taşıyıcı elemanlar içerisinde demir miktarı, çapları ve konumları tespit edilir.
• Yapının uygun bir yerinden test çukuru açılır ve yapının temeli incelenir.
• Binanın bulunduğu arsanın zemini analiz edilir ve bir zemin etüd raporu oluşturulur.
• Yapının projeleri üzerinden veya hazırlanan rölöve aracılığıyla üç boyutlu bir taşıyıcı sistem modeli oluşturulur ve bilgisayar ortamında deprem yükleri simüle ettirilir.
• Tüm çalışmalar, test sonuçları ve hesaplamalar bir bütün olarak değerlendirilir ve deprem performans analizi raporu hazırlanır. Hazırlana rapor, yapının deprem riskini ortaya koyarken aynı zamanda depreme karşı nasıl güçlendirilebileceği ile ilgili çözümler de içermektedir.
Deprem Performans Analizi Kim Yapar?
Bu çalışmaları yapan çok sayıda kuruluş bulunmaktadır. Fakat yapı sahiplerinin veya yöneticilerinin bu hizmet için mutlaka Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisans verilerek yetkilendirilmiş kuruluşları seçmesi tavsiye edilmektedir. Bu kuruluşların listesine Bakanlığın internet sitesinden ulaşılabilmektedir.
Analizin hangi firmaya yaptırılacağı büyük önem arz etmektedir. Zira, hazırlanan raporun sonuçları doğrudan insan hayatını ilgilendirdiğinden deprem performans analizinin mutlaka güvenilir firmalara yaptırılması gerekmektedir. Aşan Danışmanlık sizlere bu konuda her türlü desteği sunabilmekte ve analizin en güvenilir ve doğru bir şekilde tamamlanmasına yardımcı olmaktadır.
Deprem Performans Analizi Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?
Bu çalışmayla ilgili en kritik konu şüphesiz analizi gerçekleştirecek firmanın seçimidir. Bu bağlamda yapı sahipleri ve / veya yöneticilerinin şu konulara dikkat etmesi gerekmektedir:
• Firma, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından akredite olmalıdır.
• Firmanın daha önce yaptığı çalışmalar ve referansları mutlaka incelenmelidir.
• Firmada çalışan ve analizi gerçekleştiren mühendis, mimar ve teknisyenlerin bilgi birikimleri araştırmalıdır.
• Deprem performans analizinin kapsamının ne olduğu öğrenilmelidir. Çalışma, yapı incelemesini ve zemin etüdünü kapsayacak şekilde yapılmalıdır.
• Binadan alınacak numunelerin hangi laboratuvarda inceleneceği öğrenilmelidir. Bu laboratuvarlarında da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş olması gerekmektedir.
Deprem Performans Analizi Danışmanlık
Aşan Danışmanlık, deprem performans analizi yaptırmak isteyen yapı sahiplerine detaylı bir yol haritası çıkarmaktadır. Bu süreçte hangi çalışmaların hangi kuruluşlar tarafından nasıl yürütülmesi gerektiğiyle ilgili ve çalışmanın yasal boyutu hakkında detaylı bilgilendirmeler yapmaktadır. Yapılan test ve inceleme sonuçlarının değerlendirilmesi ve doğru aksiyon alınması konusunda da yapı sahipleri ve yöneticilerine fikir sunmaktadır. Deprem performans analizi çalışmasının kapsamı ve süreç hakkında detaylı bilgiye Aşan Danışmanlık’tan ulaşabilirsiniz.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş