Avrupa Birliği’nin 2019/1009 sayılı yönetmeliği gübreleme ürünlerinin piyasada bulundurulmasına ilişkin kuralları ortaya koymaktadır. Tarımda kullanılan gübrelere ilişkin yönetmelik (FPR | Regulation on Fertilising Products) (AT) 2003/20031 sayılı tüzüğü yürürlükten kaldırmaktadır. Ayrıca, (AT) 1069/20092 ve (AT) 1107/20093 sayılı tüzükleri güncellemektedir.
Gübreleme ürünleri, bitki büyümesini iyileştirmek ve mahsul verimini artırmak için kullanılır. Dünya nüfusu artmaya devam ederken, azot, fosfor ve potasyum mineral gübre kullanımıyla ilgili arz güvenliği, sağlık ve çevre açısından zorluklar vb gibi konular önemli hale gelmektedir. Gübrelerle ilgili (AT) 2003/2003 sayılı AB yönetmeliği, gübrelerin AB genelinde piyasaya sürülebilen ´AB gübreleri´ olarak tanımlanmasına izin vermektedir. Yönetmelik, çoğunlukla madencilikten elde edilen veya kimyasal olarak üretilen inorganik malzemelerden elde edilen gübreleri kapsamakta ve belirtilen AB gübre türlerinin listesini içermektedir.
AB Komisyonu Mart 2016´da tarımda kullanılan gübre ürünlerine ilişkin bir yasa teklifi sundu. Bu teklif, AB endüstrisinin daha sürdürülebilir ve rekabetçi hale gelmesine yardımcı olmayı, sürdürülebilir ekonomik büyümeyi ve yeni iş alanları yaratmayı amaçlamaktaydı. Yasa teklifi AB’nin döngüsel ekonomi eylem planının bir parçası olarak değerlendirilebilir. Bu teklif, mevcut gübre yönetmeliklerinin kapsamını daha geniş gübreleme ürünleriyle genişletmekteydi. Ayrıca, mahsuller için gübre olarak geri dönüştürülmüş ve organik içerikli malzemelerin daha fazla kullanımını teşvik ediyordu.
Teklif, ürün mevzuatı için yeni yasal çerçeveye uygun olarak uygunluk değerlendirmesi ve piyasa gözetimini modernleştirmeyi amaçlamaktaydı. Gübreleme ürünlerinin ve bunları üretmek için kullanılan bileşen malzemelerinin her biri için kalite, güvenlik ve etiketleme ile ilgili belirli uyumlaştırılmış gereksinimleri ortaya koymaktaydı.
2019/1009 sayılı yeni AB Gübre Ürünleri Yönetmeliği 5 Haziran 2019´da yürürlüğe girdi. Yönetmeliğin 16 Temmuz 2022´den itibaren geçerli olması beklenmektedir. Tarımda kullanılan gübrelere ilişkin oldukça geniş bir kapsamı bulunan bu yönetmelik, 16 Temmuz 2022´de yürürlüğe girene kadar mevcut kurallar geçerli olacaktır.
Yönetmelik, organik ve organo-mineral gübreler, toprağı ıslak edici maddeler, inhibitörler, bitki biyouyarıcıları, yetiştirme ortamları veya karışımları gibi halihazırda uyum kuralları kapsamında olmayan gübreleme ürünleri için tek bir pazar oluşmasını amaçlamaktadır. FPR, geri dönüştürülmüş veya organik malzemelerden ve yan ürünlerden elde edilen ürünler için AB kurallarını uyumlu hale getirmektedir. Bu tür malzemelerden gübreleme amacıyla besin maddelerinin geri kazanılmasına yönelik kurallar da sağlamaktadır. Tarımda kullanılan gübrelere ilişkin yönetmelik ile tedarik zincirlerinin verimliliğinin artması ve AB´de geri dönüştürülmüş veya organik malzemelerden yapılan gübreler için bir iç pazar oluşturarak atık yönetimi sorunlarını ekonomik fırsatlara dönüştürülmesi hedeflenmektedir.
(AB) 2019/1009 Sayılı Gübre Ürünleri Tüzüğü, gübreleme ürünlerinin güvenlik, kalite ve etiketleme gereksinimlerine ilişkin ortak kuralları ortaya koymaktadır. Bu yönetmelik, kirletici maddeler için ilk kez birtakım limitler getirmektedir. Böylelikle, yüksek düzeyde toprak korumasının garanti altına alınması; sağlık ve çevre risklerinin azaltılması amaçlanmaktadır. Yönetmelik ayrıca, çiftçiler ve gübre kullanıcıları için mevcut olan bilgileri iyileştirmek için daha ayrıntılı etiketleme gereklilikleri sağlamaktadır.
AB´deki diğer çoğu ürün uyumlaştırma Yönetmeliğinin aksine daha iyi düzenleme ve yetki ikamesi ilkelerini dikkate almaktadır. Böylelikle, isteğe bağlı uyumlaştırmayı sürdürmekte ve uyumlaştırılmamış gübrelerin ulusal yasalara ve genel serbest dolaşım kurallarına uygun olarak iç piyasada bulundurulmasını engellememektedir. Bu nedenle yönetmelikle birlikte getirilen uyumlaştırılmış kurallara uymak isteğe bağlı olacak ve yalnızca CE işaretli gübre ürünleri için gerekli olacaktır. Bu bağlamda FPR, ürünlerine CE işareti koymak istemeyen üreticilere ulusal düzenlemelere uymayı seçme olanağı sunmaktadır. Üreticiler, AB üyesi deevletler arasındaki karşılıklı tanımaya bağlı olarak ulusal kurallar çerçevesinde ürünlerini diğer AB ülkelerinde satabileceklerdir. Bu ikili yaklaşım, pazarın bozulmasını önleyecek ve aynı zamanda hem organik hem de inorganik CE gübresi üreticileri için yeni fırsatlar yaratacaktır.
Yönetmelik, AB gübreleme ürünlerinin yedi farklı Ürün Fonksiyon Kategorisini (PFC´ler) kapsamaktadır. Bu ürün kategorileri şu şekildedir:
*Gübre
*Organik gübre
*Organo-mineral gübre
*İnorganik gübre
*Kireçleme malzemesi
*Toprak ıslah edici maddeler
*Yetiştirme ortamı (besiyeri)
*İnhibitör
*Bitki biyouyarıcı
*Gübreleme ürünü karışımı
Yönetmeliğe göre bir gübreleme ürünü, yalnızca bir veya daha fazla Bileşen Malzeme Kategorisinin (CMC´ler) gereksinimlerine uygun bileşen malzemelerinden oluşmalıdır. CMC´ler şunları içermektedir:
*İşlenmemiş malzeme maddeleri ve karışımları
*Bitkiler, bitki parçaları veya bitki özleri
*Kompostlar
*Taze mahsul sindirim ürünleri
*Taze mahsul çürütücüsü dışındaki çürütücü maddeler
*Gıda endüstrisi yan ürünleri
*Mikroorganizmalar
*Besin polimerleri
*Besin polimerleri dışındaki polimerler
*(AT) 1069/2009 sayılı tüzük kapsamında türetilmiş ürünler
*2008/98/AT sayılı direktif (Atık Çerçeve Direktifi) kapsamındaki yan ürünler
Bunların yanı sıra, 3 ilave CMC ve ilgili kullanım koşulları kamuoyunun görüşüne sunulmak üzere yayınlanmıştır:
*Çökeltilmiş fosfat tuzları ve türevleri
*Termal oksidasyon malzemeleri ve türevleri
*Piroloz ve gazlaştırma malzemeleri
paylaş
twittle
paylaş
paylaş